شباهت و تفاوت اکوئل و پراکسی زوم

شباهت و تفاوت اکوئل و پراکسی زوم

سلول های گیاهی

سلول های جانوری و سلول های گیاهی هر دو از این نظر که سلول های یوکاریوتی هستند با هم مشابهند. این سلول ها دارای یک هسته هستند که DNA در آن قرار دارد و هسته به وسیله یک غشاء از دیگر ساختارهای سلولی جدا شده است.

هم سلول های گیاهی و هم سلول های جانوری فرآیندهای مشابهی برای تولید مثل دارند که شامل میتوز و میوز است. (میتوز فرایندی در تقسیم سلولی است که در آن هسته ها تقسیم می شوند. در میوزیک کروموزوم در یک سلول به نیم کاهش می یابد و به دو تک سلولی تقسیم می شود.)

سلول های جانوری و گیاهی انرژی مورد نیاز برای رشد و حفظ عملکرد نرمال سلولی را از فرایند تنفس سلولی به دست می آورند. همچنین هر دوی این سلول ها ساختارهای سلولی ای دارند که به نام اندامک شناخته می شود. اندامک ها تخصص یافته اند تا وظایف لازم برای عملیات سلولی نرمال را انجام دهند.

سلول های جانوری و گیاهی برخی از اجزای سلولی مشترک نیز دارند از جمله از یک هسته، دستگاه گلژی، شبکه آندوپلاسمی، ریبوزوم، میتوکندری، پراکسی زوم، اسکلت سلولی و غشاء سلول (پلاسما) برخوردارند.

هرچند که سلول های گیاهی و جانوری ویژگی های مشترک زیادی دارند، از بسیاری جهات نیز با هم متفاوتند.

تفاوت های سلول های جانوری و گیاهی

1-حجم: سلول های جانوری به طور کلی کوچک تر از سلولهای گیاهی هستند. طول سلول های جانوری از 10 تا 30 میکرومتر متغیر است، در حالی که طول سلول های گیاهی بین 10 و 100 میکرومتر است. 

2-شکل: سلول های جانوری اندازه های مختلفی دارند و بیشتر به اشکال گرد یا نامنظم تمایل دارند. اما سلول های گیاهی در مقایسه با سلول های جانوری از نظر اندازه بیشتر شبیه یکدیگرند و از نظر شکل نیز معمولاً مستطیل شکل و یا به شکل مکعبند

3-ذخیره انرژی: سلول های جانوری انرژی را به شکل گلیکوژن کربوهیدرات های پیچیده ذخیره می کنند. (گلیکوژن یک پلی ساکارید به شکل گلوکز است). سلول های گیاهی انرژی را به صورت نشاسته ذخیره می کنند.  

4-پروتئین ها: از 20 اسید آمینه مورد نیاز برای تولید پروتئین ها، تنها 10 تای آنها را می توان به طور طبیعی در سلول های جانوری تولید کرد. بقیه که اسید آمینه های ضروری نیز نامیده می شوند باید از طریق رژیم غذایی به دست آورده شوند. اما گیاهان قادر به سنتز تمام 20 اسید آمینه هستند.

5-تمایز: در سلول های جانوری، تنها سلولهای بنیادی قادرند به انواع سلول های دیگر تبدیل شوند. اما بیشتر انواع سلول گیاهی قادر به تمایز هستند.

6-رشد: اندازه سلول های جانوری با افزایش تعداد سلول ها افزایش می یابد. اما اندازه سلول های گیاهی عمدتاً با بزرگ تر شدن افزایش می یابد. سلول های گیاهی با جذب آب بیشتر به واکوئل مرکزی رشد می کنند.

واکوئل یک اندامک سلولی است که در شماری از انواع سلول ها یافت می شود.واکوئل ها پر از مایعند و بیشتردر سلول های گیاهی و قارچ ها یافت می شوند

7-دیواره سلولی: سلول های جانوری دیواره سلولی ندارند، اما غشای سلولی دارند. سلول های گیاهی دارای دیواره سلولی هستند که از سلولز تشکیل شده همچنین به عنوان یک غشای سلولی هم عمل می کند

8- میانک یا سانتریول: سلول های جانوری حاوی ساختارهای استوانه ای شکلی هستند که مجموعه ای از میکروتوبول ها را در طول تقسیم سلولی تشکیل می دهند. (میکروتوبول ها بافت هایی از جنس پروتئینند که از گسترش سانتریول ها ایجاد می شوند.) سلول های گیاهای معمولاً حاوی سانتریول نیستند

9-مژه ها: مژه ها در سلول های جانوری یافت می شوند، اما معمولاً در سلول های گیاهی یافت نمی شوند. مژه ها میکروتوبول هایی هستند که به نقل و انتقال سلولی کمک می کنند. 

10-تقسیم درون یاخته ای یا سیتوکینز: تقسیم درون یاخته ها، تقسیم سیتوپلاسم، در طول تقسیم سلولی است. شیوه تقسیم درون یاخته ای در سلول های گیاهی و جانوری با هم متفاوت است.   

11-گلایوکسیزم Glyoxysomes: این ساختارها در سلول های جانوری یافت نمی شوند، اما در سلول های گیاهی هستند. گلایوکسیزم به کاهش لیپیدها، به خصوص هنگام جوانه زدن دانه، برای تولید شکر کمک می کند.

 12-لیزوزوم ها Lysosomes: سلول های جانوری دارای لیزوزوم هستند که حاوی آنزیم هایی است که درشت مولکلول های سلولی را هضم می کند. سلول های گیاهی به ندرت حاوی لیزوزومند.   

13-پلاستیدها Plastids: سلول های جانوری پلاستید ندارند. سلول های گیاهی حاوی پلاستیدند مانند کلروپلاست، که برای فتوسنتز مورد نیاز است. پلاستیدها طبقه ای ازاندامک های کوچک در سیتوپلاسم سلول های گیاهی هستند که حاوی رنگدانه و یا مواد غذاییند.

14-پلاسمودسماها: سلول های جانوری پلاسمودسما ندارند اما سلول های گیاهی پلاسمودسما دارند که منافذی بین دیواره های سلول گیاهی هستند و به مولکول ها و سیگنال های ارتباطی اجازه می دهند از بین سلول گیاهی عبور کنند.

15-واکوئل: سلول های جانوری ممکن است تعداد زیادی واکوئل کوچک داشته باشند. سلولهای گیاهی دارای واکوئل مرکزی بزرگی هستند که می تواند تا 90 درصد از حجم سلول را اشغال کند.

سلول های پروکاریوتی

سلول های یوکاریوتی جانوری و گیاهی با سلول های پروکاریوتی مانند باکتری ها متفاوتند. پروکاریوت ها معمولاً موجودات تک سلولی نامیده می شوند، در حالی که سلولهای گیاهی و جانوری به طور کلی چند سلولی هستند. سلول های یوکاریوتی پیچیده تر و بزرگ تر از سلول های پروکاریوتی هستند. سلول های جانوری و گیاهی حاوی بسیاری از اندامک هایی هستند که در سلول پروکاریوتی یافت نمی شوند.

پروکاریوت ها هیچ هسته واقعی ندارند به طوری که DNA در داخل غشا موجود باشد، اما DNA در منطقه ای از سیتوپلاسم به نام نوکلئویید حلقه زده است. در حالی که سلول های گیاهی و جانوری توسط میتوز و یا میوز تولید مثل می کنند، پروکاریوت ها اغلب توسط شکافت باینری زیاد می شوند. درشکافت باینری، یک مولکول DNA تک تکرار و سلول اصلی به دو سلول یکسان تقسیم می شود.

یوکاریوت ها:

سلول های یوکاریوتی از هر نوعی که باشند(گیاهی یا جانوری یا...)با یکدیگر شباهت بسیاری دارند ولی با پروکاریوت ها دارای تفاوت های اساسی هستند.مهمترین تفاوت بین سلول های یوکاریوتی و پروکاریوتی این است که،اندامک های گوناگونی در سلول های یوکاریوتی وجود دارد که بیشتر این اندامک ها غشا دارند.

اندامک غشاء دار: در سلول یوکاریوتی غشاهایی سیتوپلاسم را به قسمت های مجزایی تقسیم کرده که زیست شناسان به هر یک از این قسمت ها،اندامک غشاء دار میگویند.

*فوایدغشاء درونی:

1- فضای درون سلول را به بخش های مجزایی تقسیم می کنند که فرآیندهای درون آنها ب طور مجزا و مستقل صورت میگیرد.

2- مساحت غشاهای سلول را به مقدار قابل توجهی افزایش می دهند و سطح لازم را برای انجام فرآیند های متابولیسمی مورد نیاز سلول را فراهم می کنند.

اجزاء سلول های یوکاریوتی:

هسته

غشاء سیتوپلاسمی

سیتوپلاسم

کلروپلاست

میتوکندری

لیزوزیم

شبکه آندوپلاسمی زبر و صاف

دیواره سلولی

واکوئل

جسم گلژی

اسکلت سلولی

مژک

تاژک

پراکسی زوم

سانتریول

ریبوزوم

* اندامک های دو غشایی: هسته،کلروپلاست،میتوکندری

* اندامک های تک غشایی: شبکه آندوپلاسمی،جسم گلژی،لیزوزیم،پراکسی زوم، تاژک،پراکسی زوم،واکوئل

*اندامک های بدون غشا: ریبوزوم،سانتریول،اسکلت سلولی

*اندامک های مشترک بین سلول های گیاهی و جانوری : هسته،میتوکندری،شبکه آندوپلاسمی،جسم گلژی،اسکلت سلولی،ریبوزوم،پراکسی زوم

*اندامک هایی که مخصوص سلول های گیاهی هستند: واکوئل،دیواره سلولی،کلروپلاست

*اندامک هایی که مخصوص سلول های جانوری هستند : تاژک،لیزوزم،سانتریول

-البته گیاهان ابتدایی(سرخس و خزه) دارای سانتریول میباشند.

شرح عمل و خصوصیات اندامک ها:

*پراکسی زوم:

پراکسی زوم یک اندامک تک غشایی است،که در نزدیکی شبکه آندوپلاسمی صاف قرار دارد.

درون پراکسی زوم آب اکسیژنه تولید میشود و چون این ماده برای سلول سمی هست،در همان جا تجزیه میشود(که این عمل توسط آنزیم کاتالاز صورت میگیرد)

*سانتریول:

سانتریول ها اندامک های بدون غشایی هستند،که رد سلول های جانوری و گیاهان ابتدایی مانند سرخس وجود دارد.

سانتریول ها از 9 دسته 3 تایی از میکروتوبل ها(ریز لوله) تشکیا شده اند.

سانتریول ها مجاور هسته هستند

زمانی که سلول در حال تقسیم نیست،2 سانتریول که برهم عمود هستند،در کنار هسته وجود دارد.

اما در زمان تقسیم و در مرحله g2 ، سانتریول ها به 2 جفت افزایش میابند.

سانتریول ها در تشکیل دوک تقسیم و تشکیل تاژک و مژک دخالت دارند.

* دیواره سلولی:

دیواره سلولی گیاهان از رشته های سلولزی که در سیمانی از پروتئین و پلی ساکارید قرار گرفته ،ساخته شده است.

دیواره سلولی ضخامتی حدود 10 تا 100 برابر غشا پلاسمایی دارد.

+ دیواره سلولی دارای لایه های مختلفی است:

- تیغه میانی: نازک ترین و پیر ترین لایه دیواره سلولی است که بین دو سلول مجاور هم مشترک است و در مرحله سیتوکینز تقسیم سلولی توسط ویزیکول های جسم گلژی ساخته میشود.

- دیواره نخستین : که مجاور تیغه میانی و به سمت داخل سلول تشکیل میشود

*تمامی گیاهان تیغه میانی و دیواره نخستین را دارند

- دیواره دومین : در بعضی از سلول های مسن بر روی دیواره نخستین و به سمت داخل رسوب میکند

قطور ترین و جوانترین لایه دیواره سلولی است

*در بین دو سلول گیاهی مسن 5 لایه دیواره وجود دارد،1 تیغه میانی،2 دیواره نخستین،2 دیواره دومین

- پلاسمودسم : دیواره سلولی گیاهان ضخیم است ولی دارای منافذی هست که در آن ماده زنده (سیتوپلاسم)جریان دارد

از طریق پلاسمودسم موادی بین دو سلول موادی جابه جا میشود از قبیل آب و مواد غذایی و پیام های شیمیایی

- لان:دیواره سلولی در نقاطی نازک تر از بقیه نقاط است و این نقاط در بیتن سلول های مجاور معمولا در مجاورت یکدیگر قرار دارند.