تأثير امواج موبايل بر بخش هاي مختلف بدن

تأثير امواج موبايل بر بخش هاي مختلف بدن

مهم‌ترين نتايج تحقيقات علمي نشان مي دهد ميزان تشعشعات ميدان هاي فركانس راديويي تاثيري بر آغاز يا رشد تومورهاي سرطاني ندارد و مطالعات تجربي برروي سلول ها و حيوانات نيز نشان مي دهد كه استفاده از موبايل تاثير مخربي بر قلب، خون و سيستم ايمني بدن نداشته است.

محدوده مربوط به امواج ناشي از تلفن همراه و سايت هاي (BTS (Base Transceiver Station در فركانس هاي 3 كيلوهرتز تا 3000 گيگاهرتز در زمره امواج فركانس راديويي قرار مي گيرند كه اين امواج غيريونيزه كننده است و اثر تخريبي روي بافت هاي زنده نداشته و فقط منجر به افزايش دماي ناحيه اي از بدن مي شوند كه در معرض تابش قرار گرفته است.

تحقيقات علمي نشان مي دهد كه انرژي جذب شده در بدن ناشي از تابش سايت هاي موبايل با دور شدن شخص تا فاصله 100 متري افزايش و سپس شروع به كاهش مي كند و از طرف ديگر با افزايش فاصله انسان از سايت به دليل افزايش توان گوشي براي جلوگيري از كاهش كيفيت گيرندگي، توان ناشي از گوشي بايد افزايش يابد.

در حال حاضر استفاده از تلفن همراه در جامعه كنوني اجتناب‌ناپذير است و البته نگراني‌ها درباره اثرات امواج تلفن همراه بر سلامت انسان با رشد بيش از حد تلفن‌هاي همراه نيز بيشتر شده است. به تازگي هم اعلام شده براساس بررسي‌هاي تازه موسسه Pewحدود 65 درصد از بزرگ‌سالان، گوشي‌هاي تلفن همراه خود را نيز همراه با خود بـه بستـر مـي‌بـرند كه اين كار از نظر بهداشتي و حفظ سلامت زيان بار است. اغلب كــارشـنــاســان، بــا تــوجــه بـه مـاهيـت و تـاثيـرات شـنـاخـته‌شده امواج الكترومغناطيسي در طول مــوج‌هــاي مـخـتـلــف بــر سـيـسـتـم‌هـاي زيـسـتـي نـمــي‌تــوان خـطــرات تـلـفـن همـراه و تجهيـزات مربوط به آن را انكار كرد.

در ســـال‌هـــاي اخــيــر بــه مــوازات گـسـتــرش روزافزون استفاده از تلفن همراه و توجه مراكز تحقيقاتي دنيا به اين مقوله، پژوهشگران ايراني نـيـز در دانـشـگـاه‌ها و مراكز پژوهشي مختلف، تحقيقاتي را در اين حوزه آغاز كرده و از ابعاد مــخــتـلــف بــه بــررســي آسـيــب‌هــاي احـتـمــالــي پـرتـوهـاي الـكـتـرومـغـنـاطـيـسـي تـلـفـن هـمـراه بر بـــافـــت‌هــاي زنــده و تـجـهـيــزات الـكـتــريـكــي و الكترونيكي آن انجام داده‌اند كه از جمله آن ها تحقيقاتي است كه در مركز تحقيقات بيوشيمي بـيـوفـيـزيـك دانـشـگـاه تـهـران انـجـام شد و نتايج جــالــب تــوجـهــي در زمـيـنـه اثـرات مـيـدان‌هـاي الكترومغناطيسي خصوصا امواج تلفن همراه بر سيستم‌هاي زيستي در پي داشته است.

پــرتـو‌هـاي الكتـرومغنـاطيسـي داراي استفـاده‌هـاي مثبـت و منفـي هستنـد. امـواج و ميدان‌هاي الكترومغناطيسي كه در گستره وسيعي از انرژي و فركانس‌ها با خواص متفاوت ساطع مي‌شوند، نقش مثبت و منفي در زندگي جانداران و گياهان ايفا مي‌كنند. اين اشعه هم در طبيعت و هم در صنعت موجود است، با اين تفاوت كه وجود اشعه الكترومغناطيسي در طبيعت بهينه بوده ولي بايد در صنعت به صورت بهينه استفاده شود.

تـلـفــن‌هــاي هـمــراه بــه عـنــوان يـكــي از پــرمـصــرف‌تــريـن تـجـهـيـزات داراي امـواج الكترومغناطيس است و نقش منفي ميدان‌هاي الكترومغناطيسي و اثرات سوء آن بر سيستم‌هاي زيستي به دليل نبود دستورالعمل معين، آموزش صحيح بهره‌برداري و استفاده بهينه از سيستم‌هاي ارتباطي و مخابراتي به ويژه عدم آشنايي كاربران از تداخل و تـزاحـم‌هـاي استفـاده همـزمان تلفن همراه با وسايل ديگر مانند رايانه، مايكروويو، تلويزيون، استفاده از داروهاي خاص يا داشتن بيماري و... است.

استفاده محدود زماني از تلفن همراه

اثر سوء‌ميدان‌هاي الكترومغناطيسي به ويژه ميدان تلفن همراه به صورت فزاينده نقـش تخـريبـي در بدن، ارگانيسم‌ها، بافت‌ها، سلول‌ها و ماكرومولكول‌هاي حياتي مانندDNA، پروتئين‌ها و آنزيم‌ها دارد. در حال حاضر سيستم‌هاي تلفن همراه داراي فركانس 940 مگاهرتز است كه به بيشتر بافت‌هاي بدن از جمله مغز و حتي گوشت و ماهيچه‌ها آسيب مي‌زند و نبايد به تلفن همراه به عنوان وسيله‌اي بي‌خطر نگاه كرد و هر كس هر اندازه كه تمايل داشت از آن استفاده كند؛ بلكه كاربرد تلفن همراه بايد همانند مصرف دارو، محدود و كنترل شده و به زباني داراي دز مشخص باشد؛ به طوري كه يك فرد تنها ساعاتي از روز را مي‌تواند از موبايل استفاده كند و پس از آن، استفاده دوباره مضر خواهد بود.

دز استفاده از تلفن همراه براي مبتلايان به بيماري‌هاي گوناگون متفاوت است. مساله مهم ديگري كه بايد مورد توجه محققان قرار بگيرد، دز مشخص استفاده از تلفن همراه براي مبتلايان به بيماري‌هاي گوناگون است؛ مثلا، ميزان استفاده از تلفن همراه در افراد ديابتي كه در برابر امواج آسيب‌پذيرتر از افراد سالم هستند بايد متفاوت باشد. تحقيقات جديد مي‌بايد ميزان استفاده از تلفن همراه را براي هر بيماري معين نمايد.

تحقيقات پژوهشگران مركز بيوشيمي بيوفيزيك دانشگاه تهران در زمينه <اثرات ميدان الكترومغناطيسي تلفن همراه روي هموگلوبين خون> نشان مي‌دهد تاثير ميدان الكترومغناطيسي تلفن همراه با هموگلوبين موجب تغييرات ساختاري در آن و كاهش پيـونـد اكسيـژن بـا همـوگلـوبيـن مـي‌شـود. همچنيـن اختلال در عملكرد هموگلوبين، موجب آزادسازي اكسيژن بيشتر در بافت و در نهايت بروز ناهماهنگي در واكنش‌هاي بدن مي‌شود.

اثرات سوءتغيير ساختاري هموگلوبين خون تحت تاثير امواج تلفن همراه تنها به آزادسـازي بيـش از حـد اكسيـژن در بـافـت محـدود نمـي‌شـود، بلكـه بـر ساير وظايف هموگلوبين هم تاثير منفي مي‌گذارد. همين پديده در بررسي اثرات امواج در بيماران تالاسمي هم مشاهده شده و در اين مورد از نظر ساختار هموگلوبين، ساختمان سوم آن كه عامل اصلي عملكردهاي اين مولكول است، دچار تغيير شده است.

خطر استفاده همزمان از تلفن همراه با مايكروويو يا رايانه

اثرات تداخل استفاده از تلفن همراه و وسايل ديگر مانند مايكروويو، رايانه و همچنين مصرف داروهاي مختلف بسيار حائز اهميت است. تداخل استفاده از تلفن همراه و وسايل ياد شده اثرات سوء امواج تلفن همراه را تشديد مي‌كند. همچنين بدترين شكل تداخل در استفاده همزمان از تلفن همراه و مايكروفر است. از سوي ديگر شرايط استفاده از تلفن همراه در اثرات آن تعيين‌كننده است. به عنوان مثال استفاده از تلفن همراه در مكان‌هاي مسقـف و شهـرهـاي آلـوده دز خـاصي را طلب مي‌كند.

اثرات مستقيم و غيرمستقيم تشعشعات راديويي بر بدن انسان

اثـرات شنـاختـه شـده تشعشعات راديويي بر بدن انسان شامل سه اثر مستقيم و غير مستقيم بر انسان و اثرات بر روي اشياء موجود در محيط است كه مي توان به اثرات حرارتي، غير حرارتي و شــوك و ســوخـتـگــي بــه عـنــوان اثــر مـستقيـم تشعشات راديويي اشاره كرد.

طبق تحقيقات به عمل آمده اثرات حرارتي اصلي ترين اثر ملموس فركانس هاي بالاتر از 100 كيلوهرتز روي بدن انسان است كه ناشي از انتقال انرژي الكترومغناطيسي به بدن است. به عبارتي اثر حرارتي ناشي از گرم شدن بدن انسان در اثر جذب انرژي امواج راديويي خواهد بود.

امــا در اثــرات غـيــرحــرارتــي مـيــدان بـه طـور مستقيم بافت هاي بيولوژيك بدن را تحت تاثير قرار مي دهد بدون آن‌كه گرماي قابل توجهي ايجاد كند. در بحث شوك و سوختگي نيز ممكن است تاثيرات ناشي از تماس با اشياء هادي مانند قــطــعــــات فـلـــزي واقـــع شـــده در مـيـــدان هـــاي الـكـتـرومغناطيسي باشد، به همين دليل توصيه مي‌شود كه در ميدان هاي الكترومغناطيسي و در فركانس هاي تا 100 كيلوهرتز از تماس با اشياء هادي و قطعات فلزي جلوگيري شود.

در مورد اثرات غير مستقيم بر انسان نيز بايد گفت كه اين نوع اثرات معمولا بر قطعات و يا تـجـهـيـزات كـاشـتـنـي مـانـند دستگاه هاي تنظيم كننده ضربان قلب، پمپ هاي انسولين و ديگر سخت افزارهايي كه در بدن انسان به كار گرفته مي شوند تاثير مي گذارند.

از جمله اثرات تشعشعات برروي اشيا موجود در محيط نيز مي توان به سوخت بخارهاي قابل اشتعال و تجهيزات انفجاري الكترونيكي اشاره كرد كه اين خطرات مي‌تواند متوجه افرادي باشد كه در كنار مواد قابل اشتعال يا انفجاري كار مي كنند.

در همين حال تداخل الكترومغناطيسي در سيستم هاي ناوبري هواپيما و تداخل با اين چنين تجهيزاتي نيز از ديگر اثرات ناشي از تشعشعات بر روي اشيا موجود در محيط است.

تاثير بر روي غشاهاي سلولي انسان

بعضي از اثرات امواج فركانس راديويي بر پروتئين هاي غشاء و حركت يون ها در ميان غشاها هنگامي در سلول ظاهر مي شود كه شدت اين امواج باعث توليد حرارت قـابـل تـوجهـي شـود بـه طـوري كـه درجـه حـرارت بـدن بيـش از حد نرمال (37درجه سانتيگراد) شود.

وي اضافه كرد: برخي شواهد نشان مي دهد كه تشعشعات فركانس راديويي در سطوحي كه توسط تلفن همراه توليد مي شود روي كانال هاي يوني و پروتئين هاي غشاء نورون ها در مغز تحت شرايط نرمال نيز اثر مي گذارد. اين تاثيرات ممكن است باعث تغييرات ظريفي در عملكرد سلول شود اما ميزان اهميت اين تاثيرات در سلامت انسان هنوز مبهم است.

تاثير بر روي رفتارهاي شنيداري انسان

فركانس راديويي با شدت بالا ممكن است واكنش هاي رفتاري را در پي داشته باشد چرا كه در اين حالت درجه حرارت به طور موقت افزايش مي يابد و در حين افزايش دما معين مي شود كه لرزش صوتي ناشي از فركانس راديويي شنيده مي شود يا خير.

براي ايجاد لرزش هاي صوتي قابل شنيدن به نرخ بالاي موقت گرمايش در بافت هاي سر نياز است كه خيلي بالاتر از مقدار توليد شده مربوط به تلفن همراه است بنابراين در اين زمينه، تلفن همراه اثر چنداني در سلامت ندارد.

تاثير بر يادگيري و حافظه

استفاده از تلفن همراه ممكن است اثرات زيان آوري روي عملكردهاي ادراكي انسان مانند حافظه و تمركز ايجاد كند اما با اين وجود مطالعاتي كه تشعشعات امواج فركانس راديويي با سطح پايين يعني محدوده فركانس موبايل 800 مگاهرتز تا 2 گيگاهرتز را بر روي حيوانات بررسي كرده اند، تاثيري در عملكردهاي ادراكي گزارش نكرده اند.

تاثير بر روي ملانونين

بـر اسـاس مطـالعـات، هيـچ تـاثيـري را از تشعشـع فـركـانـس راديويي برروي ترشح مـلانـونيـن گزارش نكرده اند. با توجه به محل قـرارگيـري هيپـوتـالامـوس و غـده صنـوبري در قـسـمــت هــاي عـمـيــق تــر سـر انسـان نسبـت بـه حـيـوانـات مـورد آزمايش، در صورت تغيير در ترشح ملانونين اين تغيير در انسان ها نسبت به حيوانات بسيار كمتر خواهد بود.

آسيب DNA، جهش يا انحراف كروموزومي

درجـه حـرارت نـرمال، ميدان هاي فركانس راديويي، روي سلول هاي جسمي و بنيادي اثري نــمـــي گــذارنــد. مـطــالـعــات روي بــاكـتــري هــا، سلول‌هاي حيواني و كشت شده تحت تشعشع در مـحـيط مصنوعي شواهد مشخصي را روي آسـيــب DNAحـتــي در شــدت هـاي بـالا نـشـان نداده‌است.

فقط با تحت تشعشع قرار دادن موش ها در محيـط طبيعـي با فركانس هاي راديويي پالسي اختـلالاتي در DNAسلول هاي مغز ديده شده است.

تاثير بر سيستم ايمني و طول عمر انسان

سيستـم ايمنـي در مقـابـل ميكـروارگانيزم ها، ويروس ها و بعضي از سلول هاي سرطاني از بدن محافظت مي كند، هرگونه تغيير در فركانس راديويي روي سيستم ايمني اثرات مهمي روي سلامتي مي گذارد.

فـركـانـس 10 گيگـاهـرتـز و در سطـوح خيلي پايين سيستم ايمني بدن را تحريك مي كند اما در كل مطالعات، هيچ تاثيري در رابطه با تشعشع فـــركـــانـــس راديـــويـــي روي طـــول عـمـــر نـشــان نمي‌دهد.

تاثيرات در پيشرفت و جابجايي تومور

يافته هاي علمي اثر امواج فركانس راديويي در سـطــوح ارتـبــاطــات هـمــراه (حــداكـثــر 45/2 گيگاهرتز) را در ايجاد و دوره نهفتگي و پيشرفت تومورها تاييد نكرده اند كه اين نشان مي دهد كه تشعشع فركانس راديويي باعث پيدايش تومور نمي شود.

اگرچه ميدان هاي فركانسي راديويي مربوط به تلفن همراه ممكن است باعث افزايش جزئي در فـعــالـيــت آنــزيــم هــاي كـلـيــدي (كـيـنــازهـاي پـروتيني) شود اما بنا به يافته هاي علمي بسيار بـعـيد به نظر مي رسد كه اين تغييرات در رشد تـومـور تـاثـيـر داشـتـه بـاشـنـد. حـتـي جـديـدتـرين يافته‌هاي حفاظت در برابر اشعه فدرال آلمان نيز خطر پيشرفت سرطان در اثر امواج تلفن همراه را تاييد نكرده است.

تاثيرات بر چشم انسان

تشعشعات سطح بالا به مدت حداقل يك ساعت باعث تشكيل آب مرواريد مي شود. فركانس مربوط به اين تشعشعات بين1 تا 10 گيگاهرتز است. در اين محدوده انرژي بالايي به ميزان 100 SARتوسط بدن انسان جذب مي شود كه در اين وضعيت درجه حـرارت داخـل چشـم بسيـار بالا و در حدود 43 درجه سانتيگراد است. البته شدت فركانس راديويي مورد استفاده در اين تحقيق بالاتر از محدوده فركانس مورد استفاده در تلفن همراه است و به همين ترتيب تاثير تخريبي گوشي موبايل بر سلامتي چشم انسان منتفي است.

اثر بر گوش انسان

آزمايشات نشان مي دهد كه گوش انسان به فركانس هاي محدوده 200 مگاهرتز تا 3 گيگاهرتز پاسخ مي دهد. انرژي فركانس راديويي باعث انبساط بافت هاي مغز مي شود كه ناشي از تغييرات حرارت كوچك اما سريع بافت ها است. اين امر باعث ايجاد امواج فشـاري مـي شـود كـه از طريق جمجمه به گوش دروني فرستاده مي شود .جايي كه گيرنده‌هاي حساس صوتي در آنجا قرار دارند. اما افزايش دمايي كه باعث ايجاد امواج فشاري مي شود كمتر از 5-10 درجه سانتيگراد است.

تاثير بر دستگاه قلبي عروقي انسان

با استفاده عادي از تلفن همراه، وقتي تلفن در كنار گوش قرار داده شود، تاثير مستقيم آن روي قلب انسان خيلي بعيد به نظر مي رسد اما تاثير روي گيرنده هاي وابسته به شريان بدن محتمل است و محققان نتيجه گرفته اند كه تاثيرات روي فشار خون به دليل انقباض زياد عروق يا شايد به خاطر افزايش در فعاليت سمپاتيك در ساقه مغز باشد كه اين زمينه نيـاز به مطالعات بيشتري دارد. اثرات ناشي از سطوح بالاي فركانسي نيز مربوط به تاثيرات حرارتي روي قلب و عروق است.

تاثير بر عملكرد مغز انسان

يافته هاي علمي نشان مي دهد كه تلفن همراه در كوتاه مدت بر عملكرد مغز اثري ندارد. نتايج اخير در ارتباط با بي خطر بودن تلفن هاي همراه در طولاني مدت نشان مي‌دهد كه استفاده از موبايل باعث افت حافظه، تغييرات در حواس و نوسان فشار خون مـي شـود. همچنيـن فقـط نواحي از مغز كه به گوش نزديك‌ترند تحت تشعشع قرار مي‌گيرند.

تاثير بر سيستم هاي عصبي

تـحـقـيـقـــات بــا سـيـسـتــم هــاي بــرخــوردار از مــدل‌هــاي گــونــاگــون عـصـبــي نـشـان مـي دهـد تـغـيـيـرات در تـحريك پذيري نوروني عملكرد سيستم عصبي و رفتارهاي اكتسابي فقط در اثر تـشـعـشـعــالــت بـالا كـه مـنـجـر بـه جـذب انـرژي فراواني در بدن شده و حرارت قابل توجهي را سبب مي شود اتفاق مي افتد.

تاثير بر موج نگاري هاي مغزي در حيوانات طبق آزمايش هاي انجام شده بر روي گربه ها و خرگوش ها، در فركانس هاي راديويي 1 تا 10 مگـاهـرتز تغييراتي در موج نگاري هاي مغزي )EEG(و پارامترهاي رفتاري گزارش شده است.

هـمـچـنـيــن بـا افـزايـش زمـان تشعشـع مجـددا تغييراتي در طيف موج نگاري ديده شده است. گـزارشـاتـي نيز تاثير اين امواج را بر روي موج نگاري مغزي موش ها و خرگوش هايي كه در محدوده فركانسي بالاتر از تشعشعات گوشي همراه قرار داشتند، بيان مي كند.

اثرات بيولوژيك ميدان هاي الكترومغناطيس

تاثيرات ميدان هاي الكترومغناطيسي بر روي حيوانات و تقسيم سلولي باعث ايجاد تاثيرات بيولوژيكي شامل تغييراتي در اعمال سلول ها و بـافـت هـا و تـغـييراتي در فعاليت مغز استخوان انسان و ضربان قلب مي‌شود. مطالعات زيادي بر روي حيوانات آزمايشگاهي و حيوانات اهلي و نيز انسان بررسي شده است. طول موج، مدت در معرض امواج بودن، فاصله نسج با موج در تكثير سـلـولـي و جـزئـيـات تـكـثير‌، مورد بررسي قرار گرفته است و باعث اختلال در تكثير سلولي در مـرحـلـه DNAسـازي و نـيز باعث افزايش بروز نقص مادرزادي و اختلال باروري و موتاسيون هـاي مـخـتـلـف مـي‌شـود و اين اختلال با مدت مجاورت با ميدان الكترومغناطيسي و نوع موج متناسب بوده است.

كــارشـنــاســان بـهــداشــت پــرتــوهــاي وزارت بهداشت معتقدند كارت هاي اعتباري يكي از وســايــل مــولــد انـرژي هـسـتـنـد كـه مـيـدان هـاي مـغـنــاطـيـســي در اطــراف خــود ايـجــاد مـي‌كننـد بـنـابـرايـن بـراي بـه خـطـر نـيـفـتـادن سلامت،بايد نكاتي را در استفاده از اين نوع كارت ها مورد توجه قرار داد.

‌سازمان جهاني بهداشت از سال 1996 پروژه اي بين المللي را با نام پروژه ميادين الكترومغناطيس )EMF Project(آغاز كرده است كه در آن به جمع آوري شواهد مرتبط با تاثير امواج الكترومغناطيس در سلامت افراد مي پردازد، با اين حال اين سازمان اعلام مي‌كند كه تاكنون هيچ نشانه محكمي براي عوارض موبايل در سلامتي نيافته است و تنها مورد ثابت شده، افزايش ميزان سوانح رانندگي به دنبال استفاده از موبايل است (كه طبعا ربطي به امواج الكترومغناطيس ندارد) البته با توجه به اين‌كه بيشتر سرطان ها و تومورها روندي تدريجي دارند و گاه تا علامت‌دار و قابل تشخيص شدن آن ها ده ها سال طول مي‌كشد و از رواج تلفن همراه نيز كمتر از دو دهه مي گذرد، نمي توان به صراحت نقش امواج موبايل در شكل گيري چنين تومورهايي را رد يا تاييد كرد و بايد منتظر تحقيقاتي كه در سال هاي آينده انجام خواهند شد، بود.

در حال حاضر دو نوع بحث بر سر موضوع تاثير تلفن‌هاي همراه بر سلامتي انسان وجود دارد:

1 -سيگنال‌هاي تلفن همراه بر روي سلامت و رفتار انسان‌ها تاثير منفي مي‌گذارند.

2 -هيچ مدركي براي اثبات تاثير منفي تلفن همراه بر روي سلامت انسان ها وجود ندارد.

اما در حال حاضر يكي از قدرت‌مند‌ترين بحث‌ها در مورد تلفن‌هاي همراه اين است كـه فـوتـون ريـز امـواج ايـن تلفـن‌هـا بـه اندازه‌اي قدرتمند نيستند تا بتوانند پيوندهاي شيميايي درون بدن انسان را بشكنند و در صورتي كه قدرت چنين گسستي وجود نداشته باشد اين فوتون‌ها قادر به آسيب رساندن به نسوج زيستي بدن نيستند. بسياري از پزشكان در حال حاضر بر اساس اين فرضيه پرونده را مختومه مي‌دانند.

اما بيل بورنو زيست‌شناس، معتقد است ايده رايجي كه بر اساس آن ريزامواج از قدرت كافي براي آسيب رساندن به نسوج بدن انسان برخوردار نيستند، تنها در زماني درسـت خـواهد بود كه تعداد فوتون‌هاي اين امواج در فضايي برابر يك "طول موج مكعب" كمتر از يك باشد.

زماني كه تراكم اين فوتون‌ها بيشتر از اين حد باشد، آن ها مي‌توانند به راحتي در نسوج بدن نفوذ كرده و اختلال به وجود آورند، به بياني ديگر اين تاثير موبايلي مي‌تواند با نسوج بدن انسان با قدرتي بيشتر از آنچه تصور مي‌شد تركيب شده و تعامل ايجاد كند.

بـرونـو بـراي مثال به انبرك‌هاي نوري اشاره كرده است، اين انبرك‌ها براي تغيير ساختار اجرام كوچكي از قبيل سلول‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند و مي‌توانند به ساختار آن ها آسيب وارد كنند.

اين پديده‌ به اثبات رسيده است كه در عين حال مورد استفاده نيز قرار مي‌گيرد و هرچه تعداد فوتون‌هاي نوري به كار گرفته شده در اين انبرك‌ها بيشتر باشد، اين انبرك‌ها نيز قدرت‌مند‌تر مي‌شوند.

اين ابزارها معمولا در نور فروسرخ كار مي‌كنند، اما با توجه به اينكه معمولا تراكم فوتون‌ها در يك طول موج مكعب از سيگنال‌هاي سلولي بيشتر از 1 است، اين سئوال پيش مي آيد كه آيا ويژگي فوتون‌ها در اين انبرك‌ها با ويژگي فوتون‌هاي ريزامواج در تلفن‌هاي همراه برابر هستند؟

برونو معتقد است براي رخ‌دادن اين آسيب، مكانيزم ويژه‌اي نياز است كه اين مكانيزم را مي‌توان در رايج‌ترين ابزارهاي ارتباطاتي در اطراف انسان‌ها مشاهده كرد: تلفن‌هاي همراه و برج‌هاي مخابراتي.

مكانيسم آثار بيولوژيك امواج راديويي و ميكروويو

همانطور كه امواج الكترومغناطيسي در فركانس هاي مختلف، خواص مختلفي از خود نشان مي دهد، در روي بافت هاي زنده نيز اثرات متفاوت با مكانيسم هاي متفاوت دارند. اعضاي بدن انسان در مقابل فركانس هاي گوناگون، حساسيت هاي مختلفي از خود نشان مي دهند .

بـه طـور كلـي بـافـت هـاي زنده با حداقل دو مـكــانـيـســم از امــواج الـكـتــرومـغـنــاطـيــس تــأثيـر مي‌پذيرند . مهمترين علت تأثيرگذاري بر بافت زنده در فركانس راديويي و MWجذب انرژي توسط بافت زنده و ايجاد گرما ناشي از آن در بافت است‌. اين جذب انرژي مي تواند از يك تـحـريـك سـلـولي تا گرم شدن بافت ، و از يك اخـتــلال در عـمـلـكــرد دورن سـلــولــي تــا حـتــي سوختگي سطحي يا عمقي متفاوت باشد .

دومــيــن تــأثـيــر مـسـتـقـيــم ايــن پــرتــوهــا الـقــاء جريان‌الكتريكي - مغناطيسي درون بافت زنده است . اين جريان القا شده در بدن به نوبه خود بر جــريــان‌هــاي داخـلــي بـدن مـانـنـد جـريـان هـاي موجود در سيستم عصبي مركزي و قلب تأثير بسيار سوئي خواهد داشت . ساير مكانيسم ها ، تـاكنون ناشناخته مانده اند و بسياري از اثرات مثل سرطان زايي به اين مكانيسم منتسب هستند . اثرات سوء سلامتي امواج ميكروويو و راديويي در بدن انسان را در سه دسته 1-آثار گرمايي 2- آثار غير گرمايي و 3-آثار غير مستقيم مورد بررسي قرار مي گيرد .

1-آثار گرمايي

تنهـا اثـر قطعـي منتسب به امواج فوق اثرات گـرمـايي هستند. در بررسي آثار گرمايي امواج راديـويـي و مـايكـروويـو، ذكـر ايـن نكـات حـائـز اهـمـيت است كه اولا در فركانس هاي بالاتر، ميزان جذب بافتي انرژي افزايش مي يابد، ثانيا ميزان جذب انرژي در بافت هاي مختلف با هم مـتـفـاوت اسـت . ثـالثا مقدار زيادي از تأثير اين امـواج بـه قـدرت نفوذ اين امواج به داخل بدن بـسـتـگـي دارد كـه در فـركـانـس هـاي مـخـتـلـف، مـتـفــاوت اســت. كـمـيــت SAR (آهـنــگ جــذب انــرژي) كـميتـي اسـت كـه بيـانگـر ميـزان جـذب انـرژي پـرتـو در بدن است و مستقيما مي تواند شدت تأثيرگذاري گرمايي آن ها را نشان دهد .

به بيان ديگر هر چه SARبيشتر باشد، ميزان تأثير گرمايي اشعه مايكروويو يا راديويي بيشتر خواهد بود . واحد SARوات بر كيلوگرم است. اگر SARبيش از 4 باشد اثرات گرمايي ايجاد شده برگشت ناپذير و مخرب قطعي خواهند بود. در صورتي كه SARكمتر از 4 باشد ، اثرات گرمايي برگشت پذير و غير دائمي خواهند بود .

اثرات گرمايي ناشي از جذب انرژي امواج MWو راديويي در بدن عبارتند از :

اثرات بر چشم و آسيب قرينه

قرنيه عضوي است كه رگ هاي خونرسان در آن وجود ندارند . بنابراين از دست دادن گرما از آن به سختي صورت مي گيرد و به همين جهت به گرما حساس است ، امواج راديويي به خصوص امواج MWمي توانند جذب قرنيه شده و آن را آسيب زده و حتي تا حد كدورت قرنيه پيش روند .

اثرات بر ملتحمه چشم

‌آسيب زدن به غدد مترشحه ملتحمه چشم مي تواند باعث خشكي چشم و احساس وجود جسم خارجي در چشم شود. اگر آسيب به ملتحمه آنقدر باشد كه آسيب دائمي به غدد مرطوب كننده چشم واقع در ملتحمه بزند ، مي تواند باعث كوري در اثر خشكي بيش از حد چشم شود .

آب مرواريد

آب مـرواريد يا كاتاراكت از ديگر آسيب هاي چشمي ناشي ا ز امواج راديويي و ميكروويو است . حرارت ناشي از جذب آن ها در عدسي چشم مي تواند باعث كدورت عدسي و ايجاد آب مرواريد شود .

آسيب هاي پوستي

بسياري از قسمت هاي طيف امواج راديويي و مايكروويو قدرت نفوذ كمي به بدن دارند، بنابراين در سطح بدن ( پوست ) باقي مانده و جذب مي شوند در اين موارد احتمال بالا رفتن حرارت در پوست در نتيجه درجات مختلفي از سوختگي پوستي قابل انتظار است .

‌عقيمي

يكي از اعضاي حساس به حرارت بيضه ها هستند. سلول هاي ژرمينال توليد كننده اسپرم در درجه حرارت خاصي كه معمولا كمتر از درجه حرارت معمولي بدن است مي‌توانند كار كنند و در درجه حرارت هاي بالاتر صدمه خواهند ديد. جذب انرژي ناشي از امواج ميكروويو يا راديويي در بيضه ها مي تواند باعث عقيمي موقت شود كه اگر جذب انرژي كافي باشد مي تواند عقيمي دائم را ايجاد كند .

تب

بـالا رفتـن كلي دماي بدن و خستگي و بي حالي ناشي از قرار گرفتن در معرض فركانس هايي كه كل بدن امواج را به يك ميزان جذب مي كنند ايجاد مي شود.

2-اثرات غير گرمايي

اين اثرات در واقع اثرات غير قطعي و احتمالي بوده و در دو دسته اثرات سرطان زايي و ساير اثرات بيان مي شوند‌.

اثرات سرطان زايي

مطالعات نسبتا قابل توجهي در مورد اثرات سرطان زايي اين دسته امواج صورت گـرفتـه اسـت ايـن مطـالعـات شـامـل مطـالعـات اپيـدميـولـوژيك در مورد رابطه استفاده تلفن‌هاي موبايل ، اجاق هاي ميكروويو خانگي و غيره با انواع سرطان ها و نيز بررسي شيوع انواع سرطان ها ( به خصوص تومور مغزي و سرطان خون) ، در پرسنل نظامي در معرض اشعه MWو راديويي يا پرسنل مراكز مخابراتي و اپراتورهاي رادارها و فرستنده هاي راديويي و تلويزيوني بوده است . به علاوه مطالعات متعددي در سطح سلولي و حيواني نيز در اين رابطه انجام شده است .

دسته اي از اين مطالعات خاصيت سرطان زايي اين اشعه ها را رد كرده اند ولي دسته ديگر رابطه بين سرطان و اين امواج را نشان داده اند . پانل متبحرين سازمان بهداشت جهاني كه هر 4 سال يكبار مطالعات فوق را مرور مـي كند اعلام كرده تا به حال هيچ مدركي كه سرطان زا بودن امواج راديويي و ميكروويو را ثابت كند، يافت نشده است . به هرحال اين دسته از مطـالعـات ادامـه دارنـد و تحقيقـات در زمينـه محاسبه ريسك احتمالي سرطان در تماس با اين دسته از امواج ادامه دارد .

ساير اثرات : در بسياري از مطالعات ، ارتباطي بين اين امواج با اختلالات هورموني ( تغيير در توليد هورمون ها و به هم ريختن نظم هورموني بدن) ، اختلالات رفتاري (خشونت ، حركات اضطرابي و . . . ) ، اختلالات خواب ، اختلالات بيوشيميايي بدن ( اختلال در تنظيم قند ، چربي و الـكـتـرولـيـت هـاي خـون ) ، نـتـايـج بـد حـاملگي (‌ســقـــط‌، زايــمـــان زودرس ، انــواع اخـتــلالات مـادرزادي در جـنـيـن ) اخـتـلالات خـلقي مانند افــســـردگـــي و افـــزايـــش مــيــل بــه خــودكـشــي ، اختلالات قلب و عروق و افزايش ريسك حمله هاي قلبي و انواع اختلالات عصبي، نشان داده شده است ولي نتايج فوق با ساير مطالعات تأييد نـشـده اند . بنابراين احتمال ايجاد چنين اثراتي وجـود دارد اگر چه وجود آن ها را به صورت قطعي نمي توان تأييد كرد.

اثرات غير مستقيم

ايـن اثـرات بـه القاء جريان در بدن و تأثير بر وسـايـل پـزشـكـي كـار گـذاشـته شده داخل بدن مربوط مي شوند مثل اختلال در كاركرد سمعك يا دستگاه ضربان ساز قلب يا اختلال در كاركرد دستگاه هاي حساس پزشكي در بيمارستان كه جان بيماران به آن وابسته است .

فرستنده هاي مخابراتي ، سيستم هاي رادار و فرستنده هاي راديويي و تلويزيوني ، اجاق هاي مـيكروويو ، تلفن هاي همراه و بي سيم، انواع گيرنده هاي امواج ماهواره و راديو تلويزيون ، از وسايلي هستند كه امروزه كاربرد زيادي دارند و انسان را در معرض اشعه هاي الكترومغناطيسي با فركانس بالا ( امواج راديويي و ميكروويو) قرار مي دهند . به عنوان مثال اجاق هاي ميكروويو معمولا با توان1000-600 وات در فركانس هاي 2450-915 مگاهرتز كار مي كنند، اين پرتوها در صورت نشت به بيرون بسيار زيان‌بار هستند .

تلفن هاي همراه(موبايل) نيز امواج در فركانس 900 مگاهرتز تا بيش از 1 هزار مگاهرتز ( يك گيگا هرتز) را ارسال و دريافت مي كنند . اين امواج توسط بدن جذب مي شوند و اگر آهنگ جذب انرژي بيش از 4 وات بر متر مربع باشد مي تواند باعث اثرات گرمايي دائمي در بدن انسان و احتمالا اثرات غير گرمايي شود . اگر چه اثرات سرطان زايي و اثرات غيرگرمايي امواج راديويي و ميكروويو احتمالي هستند و وجود اين اثرات به قطعيت نرسيده ولي به هرحال رد هم نشده اند و به عنوان عوامل خطر احتمالي و يا زمينه ساز هميشه بايد مد نظر قرار گيرند . از اين جهت اكيدا توصيه مي شود، از وسايل و لوازم فوق تنها در شرايط استاندارد استفاده شود .

مثلا هرگونه نشتي از اجاق ميكروويو خانگي در اثرات كثيف بوده ، استفاده نادرست، ضربه ديدن، خرابي درب دستگاه يا باز نگه د اشتن در آن هنگام استفاده، مي تواند خطرناك باشد. هميشه بايد از سالم بودن وسايل فوق و استاندارد بودن آن ها اطمينان حاصل كرد و تنها در شرايط استاندارد از آن ها استفاده كرده و به توصيه هاي ايمني در اين زمينه (مثل عدم استفاده از تلفن موبايل در بيمارستان به دليل اثر آن بر روي دستگاه هاي حساسي كه جان انسان ديگري وابسته به آن است)، عمل كرد. اكيدا توصيه مي شود افراد داراي دستگاه ضربان ساز قلبي )Pacemaker(به هيچ وجه تلفن همراه خود را در فاصله كمتر از 15 سانتي متري از قلب خود نگه ندارند.

امواج الكترومغناطيس، تضعيف سيستم ايمني بدن

استفاده مداوم و طولاني مدت يا قرار دادن موبايل در كنار قفسه سينه يا جيب پيراهن موجب مشكلات قلبي مي شود و طبق تحقيقات دانشمندان، قرار گرفتن موبايل در فاصله 5 تا 10 سانتي متري قلب باعث تاثير امواج الكترومغناطيسي موبايل بر پالس هاي الكتريكي توليد شده توسط سلول هاي ضربان ساز قلب مي شود و ضربان قلب نامنظم مي شود. از طرفي ا ثر امواج الكترومغناطيسي روي بسياري از قسمت هاي بدن از جمله چشم ناراحتي آب مرواريد را به دنبال دارد. در عين حال، تاثير زياد امواج روي غشاي سلول هاي وابسته به دستگاه گردش خون و سيستم عصبي موجب آسيب رسيدن به آن‌ها مي شود و اين سلول ها نمي توانند فعاليت طبيعي خود را انجام دهند.

ضعيف شدن سيستم دفاعي بدن نيز از جمله تاثيرات مخرب امواج موبايل است زيرا سلول هاي بدن در گستره 10 تا 1000 هرتز با يكديگر ارتباط برقرار مي كنند اما اكثر موبايل ها در گستره 270 تا 1800 هرتز ارتباط برقرار مي كنند و گستره امواج الكترو مغناطيسي موبايل با سيستم ارتباط بين سلولي همپوشاني دارد و اين موضوع موجب ايجاد اختلال و ضعف در سيستم دفاعي بدن به علت از بين رفتن يا به هم خوردن گلبول هاي قرمز خون مي شود. حتي به اعتقاد بسياري از محققان، ايجاد تومورهاي مغزي و افزايش فشار خون وا ختلال در كاركرد غده تيروييد و افزايش دماي بدن از جمله تاثيرات اين امواج است. تحقيقات زيادي در جهان انجام شده كه اثرات خطرناك امواج مختلف راديويي يا راداري و الكترومغناطيس بر سلامت انسان را اثبات مي كند. امواج منتشر شده در فضا به دو دسته الكترومغناطيس و مايكروويو يا امواج راداري تقسيم مي شوند. در اين ميان امواج مغناطيس ،ميدان الكتريكي ايجاد مي كند كه گاهي تا شعاع 100 متري آن هم نمي‌توان زندگي كرد و تاثيرات مخربي بر گلبو ل هاي قرمز و رگ هاي خوني دارد و به اثرات منفي خوني و متابوليك شديد در دراز مدت منجر مي شود.

حريم ايمن امواج مغناطيس مثل سيم هاي فشار قوي برق بايد رعايت شود و كساني كـه در نـزديكي اين امواج زندگي مي كنند و حريم ايمني را رعايت نمي كنند دچار اختلالات خوني شديد مي شوند.

اصولا آنتن هاي تلفن همراه و دكل هاي مخابراتي و نيز تشعشعات ناشي از دكل هاي برق فشار قوي هر يك به نوبه خود اثرگذاري خفيف تا شديدي روي افراد دارند. به عـنــوان نـمــونــه در مــورد دكــل هــاي بــرق فـشــار قــوي طـيــف هــاي مـخـتـلــف امــواج الكترومغناطيسي، ميدا ن هاي مغناطيسي ايجاد مي كنند وا فرادي كه در حوزه اين ميدان ها قرار مي گيرند تحت تأثير آثار سوء اين امواج واقع مي‌شوند. تأثير اين امواج روي كودكان مي تواند باعث بروز برخي از ا نواع سرطان ها شود. در افـراد بـالـغ نيز موضوع در مواردي باعث بروز مخاطرات و بيماري ها در سيستم هاي عصبي، قلب و عروق و دستگاه گوارش مي شود و در مـواردي نيـز بـاعـث ايجاد سرطان خون در اين افراد شده است. اين دكل ها بايد تا شعاع هاي معيني دورتر از مناطق مسكوني نصب شوند و چنانچه ا ين آنتن ها يا دكل ها در مناطق مسكوني نصـب شـده انـد حتمـا بـايد جابه جا شوند زيرا زندگي طولاني مدت افراد به خصوص كودكان در مجاورت اين دكل ها بسيار خطرناك است.

امـواج الكتـرومغنـاطيـس كه در انواع وسايل الكتريكي از آن ها استفاده مي شود داراي طيف وسيعي است. براي سهولت اين امواج را به سه دسـتــه تـقـسـيــم كــرده انــد. الـف) قسمـت پـاييـن طـيـف،ب) قـسـمـت بـالاي طـيف كه اين امواج داراي پرتوهاي يونيزان است و در وسايلي مانند ماكروويو كاربرد دارد. اين امواج تحت عنوان امواج ماكروويو نيز معروف هستند.

ج) امواج وسط طيف كه بين اين دو قرار دارد و تحت عنوان راديوفركانس معروف است و از اين امواج در راديو و تلويزيون استفاده مي شود. بــه طــور كـلــي دكــل هــاي تــولـيــدكـنـنـده امـواج الـكـتــرومـغنـاطيـس بـراي تـوليـد صـدا و تصـويـر امـواجـي بـا دو طـيـف فـركـانـسي متفاوت توليد مي‌كنند. اين فركانس ها عبار تند از 90 تا 108 مگاهرتز و 170 تا 220 مگاهرتز. به منظور توليد پارازيت هاي تلويزيوني كه تحت عنوان امواج ترانزيشن اينترفرانس معروف است، نياز است كـه بـا يـك مـنـبـع امـواجـي بـا هـمـين فركانس به آنـتـن‌هـاي تـلـويـزيوني ارسال شود. براي توليد چنين امواجي اگر بخواهند از امواجي با قدرت و فركانس امواج تلويزيوني استفاده كنند بايد منبع توليد در فاصله اي بسيار نزديك قرار گيرد.

ايـن فـاصـلـه حـدود 3 تـا 10 مـتر از آنتن هاي تـلـويـزيـوني تخمين زده شده است. با توجه به ايـن‌كـه انجام چنين اقدامي امكان پذير نيست، بـنـابـرايـن اگـر مـنبع توليد امواج در مناطق هاي دورتر كارگذاري شود مجبور هستند از امواج ماكروويو كه انرژي بسيار بالايي دارد براي توليد پارازيت استفاده كنند.

موبايل، مهمترين عامل بيش فعالي كودكان

محققان موفق به شناخت يكي از مهمترين دلايل بيش‌فعالي كودكان شدند. استفاده از تلفن همراه در دوران بارداري يكي از مهمترين دلايل اختلالات رفتاري فرزندان است. قرارگرفتن در معرض تشعشع تلفن همراه در دوران بارداري تاثير مستقيمي بر رشد مغز نوزاد دارد و به بيش‌ فعالي او منجر مي‌شود.

اين اولين باري است كه تاثير مستقيم تشعشعات راديويي تلفن همراه بر رفتار نوزاد و كودك مورد بررسي قرار گرفته است. در اين آزمايش موش‌هاي باردار در دو قفس جـداگـانـه مـورد آزمـايـش قـرار گـرفتنـد. در قسمـت بالاي قفس اول يك تلفن همراه نگهداري شد كه گاهي اوقات در حالت فعال ( مكالمه ) بود و گاهي اوقات در حالت ساكت بود.

در قفس دوم از يك تلفن همراه در حالت غير فعال استفاده شد. موش‌هاي نوزاد هر دوقفس پس از تولد مورد بررسي قرار گرفتند. موش‌هايي كه مادر آن ها در هنگام بارداري در معرض تشعشعات تلفن همراه قرار داشتند بسيار بيش ‌فعال بودند و ظرفيت حافظه آن ها نيز بسيار پايين بود. اين آزمايش بارها تكرار شده است و هر بار نتايج مشـابهـي حـاصـل شـده است. تشعشعات حاصل از تلفن همراه نورون‌هاي واقع در قسمت جلوي كورتكس را تحريك مي‌كند و اختلالات بيش‌فعالي نيز دقيقا مربوط به نورون هاي همين ناحيه است.

يكي از بدترين چيزها براي جنيني كه در شكم مادر است، امواج الكترومغناطيسي موبايل است. بدن جنين هنوز بافت خوب و كاملي را به خود نگرفته و بسيار حساس است. امواج موبايل منجر به كاهش عكس‌العمل مولكولي در بدن جنين مي‌شود. اين مسأله باعث ضعيف شدن سيستم‌هاي مختلف بدن مي‌شود كه شايد هنگامي كه فرزند به دنيا آمد در آن ديده نشود ولي پس از سال‌ها بيماري‌هاي مختلفي خود را نشان دهند.

ارتباط سرطان با مشاغل صنعت برق

از سال 1982 تعدادي از اپيدميولوژيست ها مطالعات و آزمايشاتي در اين مورد انجام داده‌انــد و گــزارشــي از بــررســي بـيـمــاري لــوكـمــي روي افـراد كـه در معـرض ميـدان الكترومغناطيس بوده‌اند با افرادي كه در مشاغل ديگر كار كرده‌اند ارائه داده‌اند. در ايالات متحده اين بيماري در بزرگسالان از هر 100000 نفر 10مورد در سال مشاهده مي‌شود و اين مطالعات شامل افرادي مي‌شود كه مستقيما با وسايل الكترومغناطيسي سر و كار دارند مثل مهندسان برق يا افراد شاغل در خطوط تلفن و تلويزيون و تعميرات راديويي، اپراتورهاي ايستگاه برق، الكتريسيته و جوشكار. مطالعات ديگر ارتباط بين شيوع سرطان مغز و يا مرگ و مير در مشاغل مشابه را نشان مي‌دهد. اين تحقيقات اولين بار توسط دكتر Samuel Milhamدر سال 1982 كامل شده است. همچنين مطالعاتي در مورد ارتباط سرطان سينه و قرار داشتن در معرض ميدان الكترومغناطيسي صورت گرفته است. سرطان سينه در مردان نادر است اما متاسفانه در زنان بسيار رايج است. در ايالات متحده سرطان سينه از هر 1000 نفر بيش از يك مورد در سال مشاهده شده است. در يك مركز تحقيقاتي دانشگاهي در كاروليناي شمالي ميزان مرگ زناني كه در معرض ميدان هاي الكترومغناطيسي قرار داشته‌اند در اثر ابتلا به سرطان سينه بيشتر از زناني بوده است كه در چنين مشاغلي كار نكرده‌اند. اما با توجه به اين كه عوامل ديگري مثل فاكتور سن در تولد اولين نوزاد و باروري و تاريخچه ارثي در ايجاد اين نوع سرطان مؤثر هستند، لذا باعث اختلال در اين تحقيق شده است و با در نظر گرفتن اين مشكلات و نداشتن اطلاعات كافي پي بردن به عامل اصلي ايجاد اين بيماري غير ممكن به نظر رسيد و مـطـالـعات ديگري كه در ايالات متحده و كشورهاي ديگر انجام شده است نشان مي‌دهد كه حتي زناني كه در خانه كار مي كنند و در معرض ميدان الكترومغناطيسي بالايي قرار دارنــد بـا خطـر پيشـرفـت سـرطـان سينـه مـواجـه بوده‌اند.

راديوگرافي دندان

راديوگرافي‌هاي دندان براي مشخص كردن دندان‌هاي شكسته، استخوان‌هاي آسيب ديده، پــوسـيــدگــي، آبـســه‌هــاي دنــدانــي، كـيـسـت‌هـا، بـررسـي مفصـل، بـررسـي رابطـه استخـوان‌هـا و خيلي موارد ديگر كاربرد دارد.

مـمـكـن اسـت تهيه راديوگرافي‌هاي دهان و دنـدان بـراي بـرخـي افـراد نـگـران كـنـنـده بـاشـد. بر‌اساس اطلاعات علمي، حداكثر اشعه مجازي كه هر فرد طي يك سال مي‌تواند دريافت كند، برابر با 5 هزار ميلي رم است. بنابراين اگر فردي در محدوده پايين‌تر از اين حد قرار گيرد، نبايد نگران باشد.

راديـوگـرافـي‌هـاي معمـول دندانپزشكي تنها حــدود پـنــج مـيـلــي رم اشعـه وارد دهـان و فـك مي‌كنند. لذا اگر بيش از 1000 راديوگرافي از اين نــوع تـهـيــه شـود، خـطـر ايـجـاد عـوارض وجـود خواهد داشت.

هر فردي به طور طبيعي به ميزان تقريبي 350 ميلي رم از اشعه‌هايي كه در محيط وجود دارد را بـه طـور سـالانه جذب مي‌كند. لذا با احتساب اشعه‌هاي محيطي، هر فرد حتي مي‌تواند تا 70 بار از تمام دندان‌ها راديوگرافي در سال تهيه كند.

چند منبع مهم اشعه در دندان پزشكي

‌يك نوع مربوط به عكس‌هايي موسوم به پـري آپيكـال اسـت كه از تك تك يا گروهي از دندان‌هاي مجاور گرفته مي‌شود تا تاج، ريشه و بافت‌هاي اطراف دندان‌ها بررسي شوند.

نــوع ديـگــر راديــوگـرافـي‌هـايـي اسـت كـه عمدتا براي بررسي پوسيدگي دنداني است كه به آن‌ها راديوگرافي بايت وينگ گفته مي‌شود.

‌گــروه بعـدي عكـس‌هـايـي هستنـد كـه بـراي بـررسـي تمـام دنـدان‌هـا يـا بـررسـي استخوان‌هاي سر و صورت تهيه مي‌شوند كه در درمان‌هاي تخصصي‌تر مثل ارتودنسي استفاده مي‌شوند.

هر كدام از اين منابع اشعه متفاوتي را به افراد مي‌رسانند. در هر نوع راديوگرافي دستگاه‌هاي قديمي از اشعه بيشتري استفاده مي‌كنند. مهم آن است كه افراد تهيه كننده دقت كافي در تهيه عكس داشته باشند.

با توجه به اين كه راديوگرافي‌هاي دنداني در محل‌هاي خاصي از دهان يا صورت تـهـيـه مـي‌شـونـد و مـقـدار اشـعـه آن‌هـا بـه نـسـبـت كـم اسـت، مقدار اشعه‌اي كه از اين راديوگرافي‌ها به ساير نقاط بدن مي‌رسد، بسيار كم است. بنابراين خطر جدي ساير اندام‌ها را تهديد نمي‌كند.

باوجود ايمني نسبي راديوگرافي‌هاي دندانپزشكي حفاظت در برابر حداقل اشعه نيز توصيه مي‌شود.

راه‌هاي كاهش خطرات راديوگرافي

به محل‌هايي مراجعه كنيد كه از دستگاه‌هاي قديمي راديوگرافي استفاده نمي‌كنند.

اگر خانم بارداري نياز به تهيه راديوگرافي داشته باشد لازم است وضعيت خود را به تهيه كننده راديوگرافي اطلاع دهد تا حفاظت‌هاي مورد نياز را به عمل آورد.

استفاده از يقه‌هاي گردني براي محافظت از تيروئيد يا استفاده از پيش بندهاي سربي براي حفاظت از اندام‌هاي حساس به اشعه، مفيد است.

بـرخـي از بـيـماران تصور مي‌كنند كه گم كردن راديوگرافي‌ها اهميتي ندارد و مي‌توانند آن را تكرار كنند، اما اين مساله درست نيست، بلكه محافظت در برابر تكرار تهيه راديوگرافي هم توصيه مي‌شود.

ميزان تشعشع راديوگرافي تك دندان در مقايسه با ديگر دستگاه‌هاي پرتو تشخيصي كمتر است اما به دليل استفاده زياد از اين دستگاه، خطرات آن قابل توجه بوده و ضرورت دارد هنگام استفاده از دستگاه‌هاي مولد اشعه، اقدامات حفاظتي رعايت شود.

به دليل اين كه محل راديوگرافي دندان در فاصله خيلي نزديك با تيروئيد بيماران است و احتمال پرتوگيري تيروئيد از اين دستگاه زياد است، بنابراين توصيه مي‌شود در هنگام استفاده از اين دستگاه، تيروئيد بيمار با شيلد يا حفاظ مخصوص پوشيده شود.

بيماران براي گرفتن عكس حتما بايد از عينك مخصوص محافظ چشم، روپوش سربي و شيلد تيروئيد استفاده كنند تا تحت تاثير تشعشعات اين دستگاه قرار نگيرند.

مـقـدار تـشـعـشـع دسـتـگـاه راديـوگـرافـي دنـدان تـقـريـبـا يـك پنجم مقدار تشعشع در تصويربرداري راديولوژي سينه است. رعايت نكات ايمني و حفاظتي دستگاه‌هاي پرتو پزشكي از نظر قانوني الزامي است و اگر اين امر صورت نگيرد تخلف محسوب مي‌شود و مردم بايد درباره اين نكات اطلاع داشته و از مسئولان بخواهند اقدامات حفاظتي را براي استفاده از اين دستگاه‌ها انجام دهند.

هر چند كه گفته مي‌‌شود ميزان اشعه در رايوگرافي دندان كم است، ولي بايد حتي در برابر اين ميزان كم نيز از خود مراقبت كرد، زيرا بر اساس برخي تحقيقات براي سلامتي بدن مضر است.

ارتباط تشعشعات راديولوژي دندان با سرطان تيروئيد

در پژوهشي كه با حضور 313 بيمار مبتلا به سرطان انجام گرفت، دانشمندان دريافتند كـه احـتـمـال ابـتـلا بـه سـرطـان تـيـروئيد با افزايش تماس با تشعشعات راديولوژي در دندانپزشكي تشديد مي‌شود.

به گفته محققان غده تيروئيد كه در گردن قرار دارد بـه تشعشعـات يـونـي بـه ويـژه در كـودكـان حساس است، اما خطرات احتمالي اين پرتوها كـه در دنـدانـپـزشـكـي وجود دارد،‌اغلب ناديده گرفته مي‌شود.

محققان تاكيد دارند باور اين كه راديولوژي در دندانپزشكي كاملا بي خطر و ايمن است، بايد بيشتر مورد آزمايش و بررسي قرار بگيرد. اين محققان خاطرنشان كردند كه تجويز راديولوژي فقط بايد در مواقع ضروري انجام گيرد و نبايد جزو معاينه معمولي و متداول باشد.

رابطه لپ تاپ با عقيم‌شدن مردان

يك بررسي نشان مي دهد استفاده از لپ تاپ متصل به اينترنت بي سيم (واي فاي) با عقيمي مردان، ارتباط مستقيم دارد. در سال هاي اخير اسـتـفـاده از لـپ تـاپ بـه دلـيـل راحـتـي و آساني استفاده و قابليت جابجايي افزايش زيادي يافته است. اين ميزان استفاده از اينترنت wifi، انسان را در معرض تردد جريان هاي الكترومغناطيسي صـادر شـده از لپ تاپ، قرار مي دهد. به ويژه اعضاي جنسي مردان به دليل نزديكي به لپ تاپ در حالت گذاشتن اين وسيله روي پا بيشتر از ساير بخش هاي بدن تحت تاثير امواج اينترنت قرار مي گيرد.

حــرارت لــپ تـاپ در هـنـگـام گـذاشـتـن ايـن وسيله روي پا، به منطقه توليد مثل مردان تاثير منفي مي گذارد و به مرور باعث كندي فعاليت آن شود.

حالت هاي عقيمي، وضعيتي شايع در جهان است و بر بيش از 70 ميليون زوج در جهان، تاثير مي گذارد. عوامل نازايي به دليل شرايط محيطي به وجود مي آيند كه از جمله مي توان به امواج الكترومغناطيسي اشاره كرد.

در آزمايش و مقايسه دو نمونه از سلول هاي بخش توليد مثل 29 حيوان مذكر ، مشخص شد حرارات و امواج واي فاي باعث كندي فعاليت آن هـا مـي شـود. در ايـن مقايسه، نمونه اول در منطقه معمولي رشد قرار گرفت اما نمونه دومي در پايين لپ تاپ روشن قرار داده شد و مشخص شد اين نمونه، با كندي فعاليت، روبه رو شده است.