جشن زرتشتی هیرومبا

آشنایی با جشن هيرومبا در میان زرتشتیان اردکان

در روستاى شريف آباد اردكان رسمى شبيه آتش افروزى سده هر ساله در روزهاى آخر فروردين ماه برگزار مى‏ شود كه هيرومبا نام دارد.
زرتشتيان اين روستا پيش از غروب آفتاب به نيايشگاه پير هريشت می‏روند. هنگام سپيده دم پس از نيايش بامدادى به دشت میروند و هيزم و خار جمع آورى می‏نمايند. در اين روز در پير هريشت مراسم چوب زنى انجام میشود.

به اين ترتيب كه به جوان يا مردى كه براى اولين بار در مراسم جمع آورى هيزم شركت كرده و يا اينكه در آن سال ازدواج كرده يا صاحب فرزند شده چوب می‏زنند. جوانان شخص مورد نظر را روى دست بلند می كنند و در ميان شادى و شاباش شركت كنندگان به او چوب می ‏زنند. بستگان اين شخص بايد در پايان كله قندى را به گروه برگزار كننده هيرومبا تقديم كنند كه با آن شربت درست نمايند و ميان جمعيت توزيع كنند. در غروب اين روز هيزم‏ها را به روستا مى آورند و روى هم انباشته مى ‏نمايند و در خانه‏ ها را مى‏ زنند و از هر خانه نيز هيزمى مى گيرند.

جشن هیرومبا در نيايشگاه پير هريشت برگزار می شود

در هنگام غروب مردم دور خرمن هيزم جمع مى‏ شوند و موبد نيز با آتش دان پر از آتش در آنجا حاضر است. موبد با صداى بلند پيام هيرومبا را آغاز مى‏ كند و براى اموات طلب مغفرت مى‏ نمايد.
افراد حاضر به دو گروه تقسيم مى‏ شوند و در دو صف روبروى هم مى‏ ايستند. وقتى كه موبد براى اموات طلب مغفرت مى نمايد، يكى از گروه‏ها، در حالى كه افراد گروه دست بر شانه يكديگر دارند با صداى بلند «هيرومبا» مى‏ گويند و با هم به حالت تعظيم در مى‏ آيند و مجددا به حالت ايستاده باز مى‏ گردند.

پس از آنها گروه ديگر اين اعمال را تكرار مى‏ كند و اين عمل تا پايان نام بردن اسامى افراد برجسته و نيكوكار زرتشتى ادامه مى ‏يابد. هر بار كه موبد نام يكى از اين افراد نيكو كار را مى ‏برد و براى او طلب مغفرت مى‏ نمود يك گروه اعمال فوق را انجام مى‏ دهند.
پس از آن موبد خرمن هيزم را آتش مى‏ زند و مردم در اطراف آن حلقه زده و شادى مى‏ نمايند و آرزوى روشنايى و دل گرمى مى‏ نمايند.
بامداد روز بعد خانمها گلوله‏ هاى آتش را از زير خاكستر بيرون آورده و در آتشدان مى گذارند و به خانه مى ‏برند و آن آتش را تا صد شبانه روز با افزودن چوب به آن، روشن نگه مى ‏دارند و آن را با آتش پنجه روى بام پيوند مى‏ زنند.

پس از آتش افروزى هيرومبا، به مدت سه شبانه روز در اين روستا جشن‏هايى برگزار مى‏ شود. پس از غروب آفتاب جوانان به در خانه‏ ها می ‏روند و اسامى درگذشته هر خانه را نام مى‏ برند و هيرومبا مى‏ گويند. صاحب خانه نيز مقدارى آجيل به آنها مى ‏دهد. پس از آن مردم به خانه افرادى كه در نيايشگاه پير هريشت چوب خورده‏ اند و مجددا آنها را چوب مى ‏زنند.

در پايان روز سوم مجددا اعمال و مراسم هيرومبا را تكرار و براى اموات طلب مغفرت مى‏نمايند. در روستاى اله آباد و فرسى آباد اين مراسم به نام «هيبيدوگ» و در روستاى خرمشاه به نام «شاخ شاخ دُربَند» برگزار مى‏ شود.