آلیـاژ چیست؟
همیشه نمی توان اشیا را همان گونه به حالت طبیعی خود، مورد استفاده قرار داد. بلكه گاهی مجبوریم آن ها را به گونه ای تغییر دهیم تا برای مان قابل استفاده گردیده، یا بهتر و بیشتر به كارمان آیند. این مطلب به ویژه درباره فلزات بسیار مورد، پیدا می كند. چه بسا كه مجبوریم دو یا چند فلز را با هم تركیب كنیم تا فلز دیگری كه بیشتر قابل استفاده مان باشد، در اختیارمان قرار گیرد.
آلیاژ یعنی فلزی كه از تركیب دو یا چند فلز پدید آمده است. برای مثال، برنج، آلیاژ و فلزی است كه از تركیب « مس » و « روی » به دست آمده است. این دو فلز را گداختـه و چنان به هم آمیخته اند كه فلز دیگری به نام برنج به دست آمده است.
گاهی آلیاژ از تركیب فلزی با یك غیر فلز به دست می آید. مانند فولاد كه تركیبی از « آهن » و « كربن » است. اگر معنای لغوی واژه ی « آلیاژ » را بخواهید، باید برایتان بگویم كه این لغت از یك واژه ی فرانسوی گرفته شده و معنایش تركیب كردن است.
همیشه به هنگام تهیه ی یك آلیاژ، اتم های مختلفی به هم می پیوندند. گاهی این پیوند و تركیب به طور كامل صورت می گیرد، مانند آلیاژ برنج؛ و گاهی به طور قسمتی مانند آلیاژ فولاد. گاهی برای تركیب دو فلز، نیازی به گداختن آن ها نیست و فقط حرارت كافی است تا عناصرشان به هم بپیـوندند. تهیه ی آلیاژ را بدین شیوه، فلز گریِ گَردی می نامند. زیرا فلزها به صورت گرد در هم آمیخته شده، پیش از حرارت دادن خوب آن ها را در هم می فشرند.
غالباً به جای استفاده از فلزهای خالص، آلیاژها را برای مصرف های ویژه بر می گزینند. معمولاً برای گداختن آلیاژها به حرارت كمتری نیاز داریم تا گداختن فلزهای خالص.
لحیم، آلیاژی است كه از تركیب « قلع » و « سرب » و یا از تركیب «قلع»، «مس» و « روی » به دست آمده است و خیلی سریع و آسان ذوب می شود.
آلیاژها معمولاً سختی و استقامت بیشتری دارند تا فلزهایی كه آن ها را پدید آورده اند. مثلاً وقتی كه « آهن » را با « كربن » تركیب كنیم، فولاد به دست می آید و این فولاد به مراتب سخت تر و محكم تر از آهن می باشد. سپس با افزودن فلز دیگری به نام « كُرُم »، فولادمان یك فلز زنگ نزن می گردد.
اكنون برخی از آلیاژهای معروف را برایتان بر می شمریم:
سكه های طلا و سكه های زینتی، آلیاژ طلا و مس هستند. زیرا طلای خالص به حدی نرم است كه خیلی قابل استفاده نمی تواند باشد.
سكه نقره ای انگلیسی از 5/92 درصد نقره و 5/7 درصد مس درست شده است.