معرفی مرکز مشاوره:
در عصر پیشرفت و فناوری تغییرات قابل ملاحظه ای در شیوه زندگی انسان ها پیش آمده است. همه انسانها ناگزیرند با شرایط جدید سازگار شوند، توانمندی های خود را افزایش دهند و از عهده مسایل جدید و مشکلات احتمالی زندگی برآیند و روابط خود را تنظیم کنند. پدیده فشار روانی و استرس مجالی برای لذت بردن از این همه پیشرفت به بشر نمی دهد و هر از چندگاه او را گرفتار می کند. پیچیدگی عصر حاضر، شتاب تحولات اجتماعی، گذر از سنت به مدرنیته، تغییر ساختار خانواده، ناکارآمدی الگوهای تربیتی با نیازهای افراد و نهایتاً عدم فراگیری مهارت های زندگی از مسایلی است که به خوبی اهمیت مشاوره را نشان می دهد. مشاوران و روان درمانگران، برای غلبه بر مشکلات روانی، تخصص دارند و می توانند انسان درمانده را در رهاشدن از این گرفتاری ها یاری کنند. هدف مشاور کمک کردن به مردم، رشد شخصیت و حل مساله است. در درمان مشکلات جسمانی افراد به راحتی به پزشک متخصص مراجعه می کنند و پیگیر درمان هستند. با پیچیده شدن تخصص ها در عصر حاضر آیا بهتر نیست که برای حل مشکلات خلقی، عاطفی و رفتاری نیز از متخصصان این امر و دانش مشاوره و روان شناسی بهره بگیریم. مشاوره یا روان درمانی، درمان های غیردارویی هستند که با استفاده از ارتباط انسانی و تکنیک ها و روش های خاصی که از علم روانشناسی بر گرفته شده است، به فرد کمک می کنند تا بتواند بر مشکلات خود فائق آید، با بحران ها و مسائل خاص زندگی به طور سالم و مسئولانه ای مقابله کند و در صورت وجود بیماری به درمان آن بپردازد. همچنین مشاوره در واقع قسمت کردن افکار و احساسات با شنونده ای خوب و بی طرف، همراه با اطمینان و اعتماد است تا به فرد کمک کند از بار هیجانی و استرس بکاهد، رفتار خود را به منظور برخورد و مقابله موثر با یک مشکل تغییر دهد و از توانایی ها و نقاط قوت خود آگاه شود.
ذکر این نکته ضروری است که رازداری اولین اصل حرفه ای مشاوره است و کلیه موضوعاتی که در جلسه مشاوره مطرح می شود محرمانه مانده و بدون اطلاع و رضایت مراجع هیچگونه اطلاعاتی به هیچ فرد یا مقامی داده نمی شود. اصل دیگر در مشاوره پذیرفتن بدون قید وشرط مراجع است. بدین معنا که مشاور فردی بدون پیش داوری است که در مورد مراجع با هرگونه اعتقاد، نگرش، رفتار و یا خصوصیات شخصیتی که باشد قضاوتی نمی کند و مراجع را تا پایان مشاوره بدون هیچ گونه داوری می پذیرد. در واقع مشاوره فضای امنی است که در آن درباره مسائل و مشکلات مراجع صحبت شده تا به سوی راه حل های مفید و مناسب رهنمون گردد. آخرین نکته اینکه اقدام برای مشاوره و ادامه آن امری کاملاً اختیاری است. مراجع در شروع، ادامه یا قطع مشاوره و یا انتخاب مشاور اختیار کامل دارد، تنها وظیفه مراجع این است که هر گونه تصمیمی را قبلا به مشاور خود اطلاع دهد.
چه زمانی باید به مشاور مراجعه کرد؟ گاهی اوقات، همه ما موقعیت هایی را تجربه می کنیم که می توانیم از متخصص تعلیم دیده کمک بگیریم. مشاوره و روان درمانی در زمینه تغییرات عمده، تصمیم گیری های مورد نیاز و مشکلات خانه یا محل کار کمک کننده اند. مشاوره و روان درمانی همچنین درمورد مشکلات حادی که زندگی روزمره را مختل کرده، نظیر بیماری جسمانی یا روانی (در زمینه اختلالات افسردگی، اضطراب و سایر مشکلات هیجانی) می توانند به تنهایی یا همراه با دارو موثر واقع شوند. روان درمانی زمانی پیشنهاد می شود که:
شما حس شدید و طولانی مدت غمگینی و درماندگی دارید و در زندگی تان احساس ناامیدی می کنید.
دچار افت تحصیلی شده اید یا از روند پیشرفت تحصیلی خود رضایت ندارید.
مشکلات هیجانی عملکرد روزمره تان را مختل می سازد. برای مثال قادر نیستید بر تکلیف و وظایف تان متمرکز شوید و در نتیجه عملکرد شغلی تان آسیب می بیند.
اعمال و رفتارهای شما برای خودتان یا دیگران آسیب زاست.
در تعامل با اعضای خانواده یا دوستان صمیمی تان درگیر مشکلات هیجانی هستید و مشکلاتی در روابط بین فردی دارید.
احساس دودلی می کنید، در تصمیم گیری دچار تردید می شوید، یا می خواهید چیزی را در زندگی تان عوض کنید.
با همسرتان روابط مناسبی ندارید.
در راستای اهداف ذکر شده، مرکز مشاوره دانشجویی به عنوان یکی از واحدهای حوزه معاونت دانشجویی دانشگاه صنعتی شیراز، آماده ارائه خدمات روانشناختی و مشاوره به دانشجویان، کارمندان و اساتید محترم در زمینه های مختلف تحصیلی، شخصیتی، ازدواج، خانوادگی، فرزندپروری و ... می باشد. همچنین این مرکز در نظر دارد با برگزاری کارگاه های مختلف آموزشی، مانند آموزش مهارتهای زندگی، آموزشهای پیش از ازدواج، روشهای مطالعه، شیوه های فرزندپروری و ... به ارتقاء سطح بهداشت روان مخاطبان خود و همچنین پیشرفت و شکوفایی جامعه کمک نماید.
مرکز مشاوره دانشجویی جهت دانشجويان، کارکنان و اساتيد محترم، خدمات زير را ارائه می دهد:
راهنمايی و مشاوره تحصيلی : افرادی که علاقمند به يادگيری روشهای مناسب تحصيل می باشند و يا درصدد تغيير رشته تحصيلی خود هستند ، می توانند از اين مشاوره بهره مند شوند.
راهنمايی و مشاوره مذهبی و ازدواج : افرادی که قصد همسر گزينی دارند با معيارهای علمی انتخاب، آشنـا شده و راهنمـايی های لازم را دريافت می کنند و در اين زمينه بر مهارتهای ارتباطی و شناخت تفاوتهای فردی و نيازهای يک زندگی مشترک تأکيد می شود. و نيز همينطور افرادی که در مسائل دينی و عقيدتی دچار مشکل هستند می توانند از اين نوع مشاوره بهره گيرند.
مشاوره خانواده : افرادی که علاقمند می باشند به زندگی مشترک خود معنای عميق تری ببخشند و يکنواختی زندگی را مرتفع سازند، يا دچار مشکلات خانوادگی هستند و در شرف طلاق بوده جهت رفع مشکلات و بهبود وضعيت می توانند از اين خدمات استفاده نمايند.
مشاوره شغلی : اين واحدبه منظور انتخاب شغل مناسب با شناسايی استعدادها و توانايی ها، رغبتها و شخصيت به مراجعين جهت حل مشکلات شغلی، افزايش رضايت شغلی کمک می نمايد.
مشاوره بحران : در زندگی هر فردی مراحل بحرانی وجود دارد. افرادی که دچار بحرانهای روحی- اجتماعی و خانوادگی شده اند می توانند از اين مشاوره بهره گيرند.
روان درمانی و مشاوره شخصی : افرادی که در زمينه های عاطفی، سازگاری، خود شناسی و پاره ای از بيماريها نظير افسردگی ، وسواس، اضطراب دچار مشکل هستند می توانند از اين مشاوره بهره بگيرند.
مشاوره گروهی : ارائه خدمات بالا به شکل گروهی، ويژه افراديست که دارای مشکلات مشترک می باشند و مشاور تشخيص می دهدکه اين نوع مشکلات در گروه، سريعتر قابل حل می باشد.
تعیین وقت مشاوره:
کارکنان مرکز مشاوره، همه روزه به جز روزهای تعطیل از شنبه تا چهار شنبه، از ساعت ۸ صبح الی ۳ بعد از ظهر آماده ارائه خدمات هستند. شما می توانید با مراجعه حضوری به مرکز یا با تماس تلفنی، از طریق واحد پذیرش مرکز، تعیین وقت نمائید و به این ترتیب امکان اولین ارتباط مشاوره ای را فراهم کنید.
اهداف مرکز مشاوره:
اهداف:
مرکز مشاوره و خدمات بهداشت روانی مرکزی است که قادر به انجام خدماتی از قبيل ارائه راهنمائی و مشاوره در زمينه های اجتماعی، اخلاقی، تربيتی، روانی، رفتاری، تحصيلی، شغلی، ازدواج، خانواده و روانسنجی در زمينه های هوش، شخصیت و ... می باشد. در اين راستا مرکز مشاوره دانشگاه صنعتی شیراز به عنوان يکی از واحدهای حوزه معاونت دانشجويی دانشگاه اهداف زير را دنبال می نمايد:
۱- تلاش در جهت کمک به دانشجويان در شناخت بهتر استعدادها، رغبت ها، ارزشها، نگرشهای حاکم بر جامعه و به کارگيری اين قابليتها در تعالی فردی و اجتماعی.
۲- کمک به سازگاری مؤثر با محيط جديد تحصيلی، آشناسازی دانشجويان با فرصتهای مناسب محيطی و درک تجارب خويش در سازگاری با واقعيتهای موجود.
۳- کمک به حل مشکلات تحصيلی، خانوادگی، رفتاری، عاطفی، روانی و ايجاد زمينه هايی به منظور اعتلای علمی- اخلاقی دانشجويان و سعی در رفع موانع موجود در جهت رسيدن به اهداف.
۴-کمک به دانشجو در تصميم گيری آگاهانه و حسن انتخاب در زمينه های مختلف.
۵- تلاش در جهت پيشگيری از بروز و شيوع مسائل و مشکلات (روانی-رفتاری-تربيتی و عاطفی) دانشجويان به منظور ارتقاء سطح بهداشت روانی، فردی و اجتماعی آنان و ارتقاء سطح بهداشت روانی در فضای عمومی دانشگاه.
۶- تحقيق درباره مسائل و مشکلات دانشجويان دانشگاه برای شناخت عوامل آسيب زا.
۷- مشاوره با دانشجويان در جهت کمک به پيشرفت تحصيلی، بهبود در روابط اجتماعی و سازگاری مؤثر با محيط.
۸- برگزاری کارگاه ها و سخنراني ها برای دانشجويان و کارکنان با هدف ارتقاء بهداشت روان دانشجويان و دانشگاهيان .
آیین نامه ها:
"آييننامه تشکيل مرکز مشاوره دانشجويی در دانشگاهها "
مقدمه
انسان برای زندگی موفقيتآميز نيازمند برخورداری از آرامش ، سلامت و کارآمدی در ابعاد زيستی ، روانی و اجتماعی میباشد. تغييرات اجتماعی – فرهنگی سريع ، تحول در ساختار خانواده، پيچيدگی و گسترش شبکه ارتباطات انسانی و وسعت و تنوع منابع اطلاعرسانی موجب گرديده است جوامع انسانی خصوصاً قشر جوان و نوجوان با مسائل و مشکلات متعدد مواجه شوند و از طريق توسل به روشهايی که گاه از پشتوانه منطقی برخوردار نبوده و فاقد دورنمای روشن و اميدبخش میباشند به فشارها ، چالشها و انتظارات گسترده زندگی امروز واکنش نشان دهند.دانشگاهها و محيطهای دانشجويی نيز که در برگيرنده بخش قابل ملاحظهای از نخبگان و فرهيختگان جوان جامعه میباشند همسو با فضای در حال گذار موجود ، درگير چالشها و دگرگونيهايی گرديدهاند. از اينرو تغذيه و حمايت ذهنی ، روانی و اجتماعی دانشجويان و دانشگاهيان نيازمند آموزش فرهنگ گفتگو ، تفکر انتقادی و ايجاد مهارتها و توانمنديهايی برای تصميمگيری آگاهانه ، مقابله با استرسها و هيجانهای روزمره ، افزايش خودکارآمدی ، برقراری ارتباط مؤثر و ساير تواناييهای روانی اجتماعی میباشد. بنابراين لازم است در کنار پيشگيری از آسيبهای احتمالی ، در جهت ارتقای سطح بهداشت روان فردی و اجتماعی دانشجويان و ساير دانشگاهيان که در تعامل و ارتباط متقابل با دانشجويان قرار دارند گامهای مؤثری برداشته شود.دانشجويان دانشگاهها به لحاظ حساسيت دوران رشد و تحويل خود و شرايط بحرانی اين برهه از زندگی ، به ويژه در سالهای اول ورود به دانشگاه ، فشارها و ناراحتيهای بيشتری را تجربه میکنند که از آن جمله میتوان به گسستن از زندگی قبلی در خانواده ، ورود به زندگی دانشجويی و نياز به سازگاری با محيط دانشگاه و خوابگاه ، مديريت مسائل معيشتی ، تحصيلی و عاطفی اشاره کرد. ساير کارکنان دانشگاهها که با قشر دانشجويی در ارتباط مستقيم قرار دارند نيز به نوبه خود در افزايش و تشديد يا کاهش و ترميم مشکلات ويژه دانشجويان سهيم میباشند و لذا دانشجويان و دانشگاهيان نيازمند بذل توجه خاص میباشند. با عنايت به مسائل و مشکلات و دغدغههای جامعه دانشگاهی ، ضرورت تأسيس مرکزی به منظور تأمين ، توسعه و تسری بهداشت روانی در فضای دانشگاهها و ارائه مداخلات پيشگيرانه ، مشاورهای و درمانی ، آشکار میگردد.در اين راستا مرکز مشاوره دانشجويی به عنوان متولی بهداشت روان دانشگاهها در چارچوب اين آييننامه تشکيل میگردد.
بخش اول – اهداف
ماده ۱- اهداف مرکز مشاوره دانشجويی بطور کلی پيشگيری از آسيبهای روانی – اجتماعی و ارتقای سطح بهداشت و سلامت روان دانشگاهيان میباشد. در اين راستا اهداف اختصاصی عبارتند از : ۱-۱- ارتقاء سطح دانش و بينش روانشناختی دانشگاهيان در زمينه مسائل ، مشکلات و نيازهای جامعه دانشجويی۲-۱- راهنمايی دانشجو در جهت شناخت صحيح توانائيها و مشکلات خود ۳-۱- راهنمايی دانشجو در تصميمگيری آگاهانه ، عاقلانه و حسن انتخاب۴-۱- راهنمايی دانشجو در حل مشکلات رفتاری ، عاطفی ، شناختی ، تحصيلی ، خانوادگی و مسائل مربوط به ازدواج۵-۱- افزايش سازگاری مؤثر با محيط تحصيل و زندگی ، توسعه روابط اجتماعی و پيشرفت تحصيلی۶-۱- پيشگيری از بروز و شيوع مسائل و مشکلات عاطفی – رفتاری و توسعه بهداشت روانی به فضای عمومی دانشگاه و جامعه دانشگاهی.۷-۱- ايجاد زمينههای لازم برای ارتقاء روابط ميان فردی سالم در دانشگاه از طريق توجه به عوامل تعيينکننده روابط استاد – دانشجو يا کارکنان.
بخش دوم – وظايف
ماده ۲- وظايف مراکز مشاوره دانشجويی دانشگاهها به شرح زير است :۱-۲- بررسی و شناخت استعدادها و علايق دانشجويان و برنامهريزی و تلاش در جهت شکوفايی استعدادها ، هدايت تحصيلی و حرفهای دانشجويان ۲-۲- برگزاری جلسات با دانشجويان و پاسخگويی به پرسشهای آنان در مورد مسائل روانی – اجتماعی به کمک کارشناسان و افراد متخصص و صاحبنظر در مسائل روانشناسی ، مشاوره ، روانپزشکی و مددکاری اجتماعی۳-۲- تحقيق درباره مسائل و مشکلات دانشجويان دانشگاه برای شناخت عوامل آسيبزا ۴-۲- ارائه خدمات برای حل مشکلات مربوط به تحصيل ، خانواده ، ازدواج ، شغل و اختلالات رفتاری و روانی دانشجويان ۵-۲- برقراری ارتباط مؤثر با ساير واحدهای دانشگاهی به منظور کمک به حل مشکلات دانشجويان ۶-۲- مشاوره با دانشجويان در جهت کمک به پيشرفت تحصيلی ، بهبود روابط اجتماعی و ارائه گزارش همراه با فعاليتهای انجام شده به مسئولان دانشگاه و دفتر مرکزی مشاوره در هر سال تحصيلی۷-۲- جمعبندی مسائل و مشکلات دانشجويان دانشگاه در ابعاد روانی – اجتماعی و ارائه گزارش همراه با فعاليتهای انجامشده به مسئولان دانشگاه و دفتر مرکزی مشاوره در هر سال تحصيلی۸-۲- برگزاری کارگاهها و دورههای آموزشی برای دانشجويان و دانشگاهيان با هدف ارتقاء بهداشت روانی آنها ۹-۲- ارائه نظرات کارشناسی درباره مسائل و مشکلات دانشجويان به مسئولان دانشگاه و وزارت متبوع۱۰-۲- شناسايی منابع حمايتی موجود در جامعه و ارجاع دانشجويان به آنها بر حسب ضرورت ۱۱-۲- جلب مشارکت دانشجويان در زمينه فعاليتهای بهداشت روانی .
بخش سوم – سازمان و تشکلات
ماده ۳- مرکز مشاوره دانشجويی هر دانشگاه به عنوان واحدی مستقل زيرنظر معاون دانشجويی دانشگاه تشکيل میگردد.تبصره : در صورت نياز و ضرورت ، شعبه مرکز مشاوره دانشجويی دانشگاه در دانشکدهها يا خوابگاهها تشکيل میگردد که وظيفه سياستگزاری ، برنامهريزی و نظارت و ارزشيابی عملکرد اين شعبهها به عهده مرکز مشاوره دانشجويی دانشگاه میباشد.ماده ۴- مسئوليت مرکز مشاوره دانشجويی هر دانشگاه به عهده مسئول آن مرکز است که به پيشنهاد معاون دانشجويی دانشگاه و با حکم رئيس دانشگاه منصوب میشود.تبصره : مسئول مرکز مشاوره بايد حداقل دارای مدرک کارشناسی ارشد در يکی از گرايشهای روانشناسی يا مشاوره باشد.ماده ۵- در مرکز مشاوره دانشجويی هر دانشگاه هر شورايی به نام " شورای برنامهريزی مرکز مشاوره دانشجويی " با ترکيب زير به منظور تصويب برنامهها و نظارت بر حسن اجرا و ارزيابی فعاليتهای مرکز مشاوره دانشگاه تشکيل میشود.۱-۵- معاون دانشجويی دانشگاه ( رياست شورا )۲-۵- مسئول مرکز مشاوره دانشجويی دانشگاه ( دبير شورا )۳-۵- مديرکل خدمات آموزشی۴-۵- مديرکل امور فرهنگی۵-۵- مديرکل امور دانشجويی۶-۵- دو نفر متخصص در مشاوره و روانشناسی – ترجيحاً عضو هيأت علمی- به پيشنهاد مسئول مرکز مشاوره با تأييد معاون دانشجويی و حکم رئيس دانشگاه تبصره ۱- دبير شورا میتواند حسب ضرورت جهت مشارکت دانشجويان در برخی از جلسات ، بدون حق رأی از نظر دانشجويان فعال استفاده نمايد.تبصره ۲- تصميمات شورای برنامهريزی مرکز مشاوره دانشجويی دانشگاهها با نظر موافق اکثريت نسبی اعضا اتخاذ و از طريق معاون دانشجويی دانشگاه اعمال میگردد.ماده ۶- مشاوران و درمانگران مراکز مشاوره دانشگاهها الزاماً بايد از بين متخصصين مجرب در رشتههای مشاوره ، روانشناسی ، روانپزشکی و مددکاری اجتماعی انتخاب شوند.تبصره – لازم است مرکز مشاوره جهت ارايه خدمات مشاوره و رواندرمانی از شکار کافی متخصصان زن و مرد استفاده نمايد.
بخش چهارم – بودجه
ماده ۷- بودجه مراکز مشاوره دانشجويی از محل بودجه سالانه دانشگاه که به صورت مستقل پيشبينی میشود ، تأمين میگردد.ماده ۸- اين آييننامه در ۴ بخش ، ۸ ماده و ۵ تبصره در تاريخ ۱۹/۳/۸۳ به تصويب شورای برنامه ريزی تخصصی دفتر مرکزی مشاوره رسيده و از تاريخ تصويب آن توسط هيات امنای دانشگاه مربوطه ، آئيننامه شماره ۱۵ ( آئيننامه تشکيل دفتر مشاوره دانشجويی در دانشگاهها ) ، مصوب ۲۸/۶/۷۳ ملغی اعلام میگردد.[۱] - اين آيين نامه فرم اصلاح شده آيين نامه شماره ۱۵ تشکيل دفاتر مشاوره دانشجويی می باشد که طی چندين جلسه متمادی شورای برنامه ريزی تخصصی دفتر مرکزی مشاوره به رياست معاون محترم دانشجويی وزير علوم، جناب آقای دکتر ظريفيان بررسی و تصويب شده و از طريق دبيرخانه هيات امنای دانشگاهها در اختيار هيات امنای تمامی دانشگاهها قرار گرفته است که در صورت موافقت مورد تصويب قرار دهند. خوشبختانه تعداد قابل توجهی از دانشگاهها تا شهريور ماه ۸۴، اين آيين نامه را به طور کامل تصويب نموده اند.